اگر بخواهیم محیط اطراف خودمان را درک و با آن ارتباط برقرار کنیم، بی‌شک نور اولین ضرورت خواهد بود. براساس نظریه پلانگ، امواج الکترومغناطیسی با طول موج ۷۸۰ـ۳۸۰ نانومتر را که توسط چشم قابل رؤیت هستند، نور مرئی می‌نامند. نورهای مربوط به طول موج‌های مختلف وقتی به‌طور مجزا دیده شوند، به‌صورت رنگ‌های مختلفی رؤیت خواهند شد و نور سفید ترکیبی از طول موج‌های مختلف است.
نور طی سالیان متمادی، به‌شکل آشکار و نهان بر روی عملکرد و افکار ما انسان‌ها تأثیر داشته است. اما در عصر حاضر، نور بیش‌از پیش برای ما اهمیت یافته است. بنابراین، نیاز کنونی ما به نور مهم‌تر از زمان‌های گذشته است. چنانچه به‌گفته روان‌شناسان، کمبود نور یا نور نامناسب می‌تواند موجب بسیاری از ناراحتی‌ها و پرخاشگری‌ها شود.
اغلب ما بیشترین زمان عمرمان را در درون بناها و ساختمان‌هایی که خودمان ساخته‌ایم سپری می‌کنیم. بر همین اساس، میزان روشنایی و کیفیت نور به نسبت نوع فعالیت و خواسته ما از آن اهمیت می‌یابد و ضرورت دارد تا در هر فضا، نوع روشنایی و نحوه نورپردازیها مناسب همان فضا باشد. به عنوان مثال، میزان روشنایی و نحوه نورپردازی محل زندگی‌مان با میزان روشنایی و نورپردازی محل کار ما تفاوت‌های بنیادیی داشته و درواقع همین امر بر عملکرد ما تأثیرات فراوانی می‌گذارد.
نور باید بخشی از طرح معماری باشد
با اندک توجهی به ساختمان‌های پیرامون‌مان، درمی‌یابیم که روشنایی و نحوه نورپردازیها در این بناها ـ از اندازه جزئیات سرویس بهداشتی گرفته تا انتخاب نوع کابینت‌ها ـ مواد و متریالهای دیگری که مناسب‌تر و مطلوب هستند، مورد توجه قرار نمی‌گیرد. هر چند معدود معماران و سازندگان حرفه‌ای در ایران و جهان، همواره روشنایی و نورپردازی را بخشی از طرح کلی معماری می‌دانند. لویی کان یکی از معماران برجسته جهان و از جمله معماران حرفه‌ای است که طرح نور را به‌عنوان بخشی از یک کار معماری مطلوب می‌داند.
باید در طراحی روشنائی و نورپردازی دقت شود که از معماری به سمت استفاده از چراغ به جهت زیبایی و تزئین حرکت نکنیم. همچنین باید در نظر داشته باشیم که کاربرد منابع نوری و چراغ‌ها صرفاً برای ایجاد روشنایی نیست، چراکه اکثر این چراغ‌ها و عناصر نوری در درجه نخست به‌عنوان یک المان قابل رؤیت هستند. پس، در طراحی معماری،عناصر نوری و چراغ ها باید ترکیب تناسب و ارتباط ما بین خود و دیگر متریالهای ساختمانی را داشته باشند.
به این ترتیب، طرح‌های روشنایی و نورپردازی مقبول، باید دارای سه اصل مهم باشند:
- ایجاد آرامش بصری برای ساکنان،
- ایجاد کارایی بصری برای ساکنان،
- ایجاد نمود بصری مناسب برای ناظران.
از منظری دیگر، در طراحی روشنایی‌ها و نورپردازیها، اصول روشنایی به بایدها و نبایدها و مبانی مهندسی روشنایی اشاره دارد. (همانند نوع چراغ، مشخصات الکتریکی و فیزیکی، میزان نور لازم، دمای رنگ فضای مورد نظر و…) و اصول نورپردازی بسیاری از مباحث زیبایی‌شناختی را لحاظ می‌کند و به ترکیب، تناسب و ارتباط عناصر نوری و چراغ‌ها با یکدیگر و دیگر متریالهای موجود اشاره دارد. در حقیقت، اصول روشنایی و نورپردازی در ترکیب با یکدیگر، یک اثر هنری را به‌وجود می‌آورند (مثل یک اثر نقاشی). قلم‌های ما، چراغ‌ها و لامپ‌ها هستند و آنچه با این قلم‌ها خلق می‌کنیم، بی‌تردید یک اثر هنری زیبا خواهد بود.
از سوی دیگر، بررسی آثار معماران و سازندگان توانمند و مطرح نشان می‌دهد که آنان قلم‌های مورد نیازشان را از تولید‌کنندگان چراغ‌های روشنایی درخواست می‌کنند و می‌توانند همچون هنرمندان، رویاهایشان را به واقعیت بدل سازند.
مشاهده کنید: ارائه دهنده خدمات نورپردازی داخلی ساختمان
در مقالات آتی، سرفصل‌های مهم زیر را مورد کندوکاو و بررسی خواهیم داد:
- آرامش بصری
- کارایی بصری
- نمود بصری
- ترکیب، تناسب و ارتباط.
[…] بیشتر بخوانید: اهمیت روشنایی و نور پردازی در داخل ساختمان […]